Γιατρεύεται ο «τρελός» έρωτας;

Μπορεί να φτάσαμε στην αναπαράσταση του Big-Bang. Μπορεί να συλλαμβάνουμε ραδιοκύματα από το ανώτατο σύμπαν. Μπορεί να ανιχνεύουμε τους μυστικούς κώδικες των γονιδίων μας. Ο μικρόκοσμος και ο μακρόκοσμος στα χέρια μας. Στα χέρια της σύγχρονης επιστήμης;

Όχι ακριβώς. Κάτι, ίσως το σημαντικότερο, μένει ακόμα ανεξερεύνητο. «Άνθρωπε το βάθος της αβύσσου σου δεν το ερεύνησε κανείς» έγραφε ο Μπωντλαιρ το 1857. Και από τότε πολύ λίγα μάθαμε για την ανθρώπινη ψυχή. Κι ακόμα λιγότερα για την οικουμενικότερη, την διαχρονικότερη, την εντονότερη εκδήλωσή της. Δηλαδή τον έρωτα. Όχι την απλή, την επιπόλαιη, την επιφανειακή σχέση. Αλλά τον παράφορο,

το βαθύ τον «τρελό» έρωτα. Αυτόν τον μοναδικό συνδυασμό ευχαρίστησης και πάθους, ηδονής και οδύνης, έκστασης και απελπισίας. Πλήθος τα αναπάντητα ερωτήματα. Γιατί ερωτευόμαστε; Γιατί οι άνδρες ερωτεύονται περισσότερο από τις γυναίκες; Γιατί οι παθιασμένοι έρωτες κρατάνε λίγο; Γιατί ο απελπισμένος έρωτας μας κάνει να χάνουμε τον ύπνο μας, να εξαφανίζεται η όρεξη μας; Γιατί οι μέρες μας σκοτεινιάζουν και οι νύχτες μας γίνονται φορτίο αβάστακτο; Γιατί πάνω στην απελπισία μας πίνουμε ασταμάτητα, καπνίζουμε ατελείωτα; Γιατί σκέψεις θανάτου διατρέχουν το ταραγμένο μας μυαλό; Τι είδους ανεμοστρόβιλοι, κυκλώνες, τσουνάμια ξεσπάν ξαφνικά στην ανυπεράσπιστη ψυχή μας; Γιατί ο έρωτας δεν κοιτάζει ηλικίες, κοινωνικές τάξεις, μορφωτικά επίπεδα; Γιατί δεν ξεχωρίζει ακόμα και το φύλλο; Γιατί μένει αναλλοίωτος μέσα από τους αιώνες;

Και αν όλα αυτά τα συνοψίσουμε τότε πλανιέται το απειλητικό ερώτημα. Τι διαφέρει ο απελπισμένος έρωτας από την ψυχική αρρώστια;

Οι πρόγονοί μας ονόμαζαν τον απελπισμένο έρωτα «θεία μανία» δηλαδή τρέλα σταλμένη από τους Θεούς. Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι στον έρωτα ζωτικές ουσίες του οργανισμού «υπερθερμαίνονται» και στην συνέχεια εξατμίζονται αφήνοντας τη ψυχή ψυχρή και ξεραμένη δηλαδή μελαγχολική.

Πριν από περίπου 1.000 χρόνια ο Πέρσης γιατρός Ibn Sina γνωστός στη Δύση σαν Avicenna, διατύπωσε μια διορατική για την εποχή του αλλά και σύγχρονη ακόμα και σήμερα θεωρία «περί έρωτος». Κατά τον Ibn Sina ο «τρελός έρωτας» δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια παθολογική προσήλωση σ ένα υποκείμενο το οποίο ο ερωτευμένος(η) έχουν ανυψώσει σε ψευδαισθησιακό είδωλο. Η απώλεια αυτή, της ψευδαίσθησης πυροδοτεί ένα φαύλο κύκλο ζοφερών σκέψεων οι οποίες με σύγχρονους ψυχιατρικούς όρους θα περιγραφόταν σαν «ψυχαναγκαστικός ιδεασμός».

Ο Φρόυντ αυτός ο μεγάλος ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής πίστευε ότι ο σεξουαλικός έρωτας αποτελεί τον πιο εύκολο τρόπο για την, έστω προσωρινή, κατάκτηση της ευτυχίας. Προειδοποιούσε ωστόσο «ποτέ δεν προστατευόμαστε λιγότερο από την οδύνη παρά όταν αγαπάμε και ποτέ δεν γινόμαστε πιο αγιάτρευτα δυστυχισμένοι παρά όταν χάνουμε το αγαπημένο μας πρόσωπο και την αγάπη του.»

Είναι λοιπόν ο «απελπισμένος έρωτας» μια ψυχική αρρώστια έστω μικρής διάρκειας;

Ναι απαντά μια καινούργια γενιά ψυχολόγων και νευροβιολόγων. Στηρίζουν μάλιστα την άποψή τους ότι τα επίπεδα ουσίας όπως η σεροτονίνη και άλλες μοιάζουν με εκείνα ψυχικά αρρώστων. Τομογραφίες εξ’ άλλου του εγκεφάλου ατόμων «πραγματικά βαθειά και τρελά» ερωτευμένων «χρωματίζουν» περιοχές του εγκεφάλου όμοιες με εκείνες αρρώστων με ψυχικά προβλήματα.

Αν λοιπόν, λένε οι ερευνητές, ο «τρελός έρωτας» είναι υπόθεση χημείας του εγκεφάλου τότε αρκεί να βρεθεί το φαρμακευτικό αντίδοτο για να απαλλαγούμε άπαξ δια παντός από αυτόν τον βραχνά. Αθώα όλα τα παραπάνω; Ίσως όχι. Ο έρωτας, ακόμη και ο «τρελός» έρωτας αποτελεί την πιο άναρχη εκδήλωση της ανθρώπινης ψυχής. Αν λοιπόν σε μια μεταοργουελική κοινωνία η ψυχοφαρμακολογία θα κληθεί να επιβάλλει την απόλυτη τάξη, τότε ο έρωτας σαν την ακραία μορφή της κοινωνικής αταξίας θα είναι ο πρώτος στόχος.

Ας είμαστε όμως αισιόδοξοι. Ο έρωτας επιβίωσε ανά τους αιώνες από κάθε μορφή εξουσίας και τυραννίας. Σίγουρα θα επιβιώσει και από κάθε προσπάθεια «ιατροποίησης» της καθημερινής μας ζωής.

Γιατί ακόμα και ο «τρελός» έρωτας δεν είναι αρρώστα. Είναι ένα υπέροχο παιχνίδι που κάποτε μπορεί να γίνει επικίνδυνο. Πόσο μονότονη θα ήταν όμως η ζωή μας χωρίς κίνδυνο;

Φιλοκτήτης Σαλαμίνιος

                                                                          ΠΗΓΗ: http://sourta-ferta.blogspot.com