Τα καρτέλ «ζουν και βασιλεύουν»

ΠΟΤΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΑΤΖΕΛΗ ΘΑ ΒΑΛΕΙ ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ ΣΤΟ ΚΟΚΚΑΛΟ ΤΗΣ ΑΣΥΔΟΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ;

Aπό τον ΣΤΕΛΙΟ ΜΠΑΜΙΑΤΖΗ Ίσως να μην υπάρχει άλλη χώρα, στην Ευρώπη τουλάχιστον, όμοια με την Ελλάδα στον τομέα της πολιτικής της για τη γεωργία. Η λέξη «αντίφαση» τα λέει όλα. Εκτός από τον τουρισμό και τη ναυτιλία, η μεγάλη μας δύναμη είναι η γεωργία. Παράγουμε πολλά και ποιοτικά αγαθά, ικανά για να διαρθρώσουν έναν υγιή οικονομικό κλάδο. Την ίδια στιγμή, «βγάλαμε τα ματάκια μας», κατά την καθομιλουμένη, με τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν. Τη… νύφη πληρώνει ο καταναλωτής, ο οποίος βλέπει τις τιμές στα προϊόντα να είναι λες και βρίσκονται σε ασανσέρ, μόνο που συνήθως ο ανελκυστήρας πάει προς τα πάνω, ενώ ο αγροτικός κόσμος ακόμα περιμένει βασικές διαρθρωτικές αλλαγές. Η κ. Μπατζελή, η νυν Υπουργός Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, προχώρησε σε μια σειρά υποσχέσεων προς τους αγρότες, όταν ανέλαβε το πόστο της. Προχωρά στην υλοποίηση των προγραμμάτων leader, για να μην την αδικούμε, ενώ πρόσφατα κατοχυρώθηκε ποσό πολλών εκατ. ευρώ για πληρωμές σε όλα τα γεωργικά και περιβαλλοντικά προγράμματα. Όμως, η κ. Υπουργός έχει υποσχεθεί και καινοτομίες - μεταρρυθμίσεις, όπως η καταπολέμηση των καρτέλ ή η δημιουργία μητρώου εμπόρων και διακινητών. Αυτά, όπως επιβεβαιώνει η ΠΑΣΕΓΕΣ, έχουν καθυστερήσει. Οι τιμές όμως δεν καθυστερούν, ο καταναλωτής πληρώνει την αδιατάραχτη λειτουργία των καρτέλ και μάλιστα ακριβά. «Δεν έχουν την πρόθεση, ούτε τα κότσια, να συγκρουστούν με τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, με τα καρτέλ, με τους μεσάζοντες, με τους κουμπάρους, με τις τράπεζες»!

Αυτά ήταν ακριβώς τα λόγια του Αλέξη Τσίπρα, μερικούς μήνες νωρίτερα, το Φλεβάρη του 2010, όταν υποστήριζε τις κινητοποιήσεις των αγροτών. Το ερώτημα εδώ, όμως, δεν είναι τι είχε πει τότε ο κ. Τσίπρας. Πρόεδρος αντιπολιτευτικού κόμματος είναι. Το θέμα το οποίο ανακύπτει, είναι τι έχει γίνει ως σήμερα με τα καρτέλ, το… αιώνιο πρόβλημα του αγροτικού κόσμου. Το Μάρτιο του τρέχοντος έτους ο Νομάρχης Καβάλας απέστειλε στην κ. Μπατζελή επιστολή, σύμφωνα με την οποία, ανάμεσα στα δεκάδες προβλήματα που αναφέρει για τους καλλιεργητές σπαραγγιών, λέει και το εξής:

«Όλα τα παραπάνω προβλήματα επιδεινώνονται από τα ιδιαίτερα οξυμμένα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι της περιοχής μας, με τις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές στο γάλα και το κρέας, τα φαινόμενα τύπου καρτέλ που παρατηρούνται ειδικά στην αγορά του γάλακτος, το υψηλό κόστος προμήθειας ζωοτροφών που αυξάνουν αβάσταχτα το κόστος παραγωγής και συρρικνώνουν στο ελάχιστο το εισόδημα τους». Στον ευρύτερο τομέα της Γεωργίας ανήκει φυσικά και το ευαίσθητο κομμάτι της κτηνοτροφίας και δη των γαλακτοκομικών παραγωγών και της γενικότερης διάθεσης του γάλακτος. Μόλις μπήκαμε στον Ιούνιο, αλλά σχεδόν ένα μήνα πριν, τον Απρίλιο δηλαδή, ο ΣΕΚ (Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας) κατήγγειλε την επαναλειτουργία του καρτέλ στο γάλα. Ζητούσε μάλιστα από την ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου, από την κ. Μπατζελή, να λάβει μέτρα πριν να είναι πολύ αργά, πριν φτάσουν δηλαδή τα προβλήματα σε τέτοιο σημείο, ώστε να ξεκινήσει κυριολεκτικά ξεπούλημα και η πλήρης παντοδυναμία των εταιρειών του χώρου. Μα, ίσως να αναρωτηθούν εύλογα κάποιοι, οι τιμές στο γάλα δεν είχαν σημειώσει πτώση; Αν και η απάντηση είναι ναι, στην ανακοίνωση του ΣΕΚ γράφεται ξεκάθαρα το εξής: «Τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι κτηνοτρόφοι απολαμβάνουν από τον περασμένο Σεπτέμβριο υψηλότερες τιμές πώλησης στο αγελαδινό γάλα, στην Ελλάδα, ενώ κάποιες γαλακτοβιομηχανίες της Β. Ελλάδος ανακοίνωσαν προσωρινά αύξηση τιμών, ξαφνικά όλες οι γαλακτοβιομηχανίες πήραν τις αυξήσεις πίσω και ανακοίνωσαν μείωση τιμών από τον επόμενο μήνα.» «Φαίνεται», συνεχίζει η ανακοίνωση, «ότι το καρτέλ γάλακτος άρχισε πάλι να λειτουργεί».

Τι σημαίνει αυτό εν ολίγοις;

Πως οι καταναλωτές στο ράφι πιθανώς να βλέπουν κάποιο κέρδος έχοντας χρήματα στο πορτοφόλι τους, αυτό όμως είναι εντελώς προσωρινό, αφού την αγορά διαμορφώνουν οι μεγάλες εταιρείες – καρτέλ. Όσο εύκολα έριξαν τις τιμές στο γάλα, επί παραδείγματι τον Απρίλιο, τόσο εύκολα μπορούν και να τις αυξήσουν. Πέραν τούτου, τις μεγαλύτερες δυσκολίες έχουν να αντιμετωπίσουν οι Έλληνες κτηνοτρόφοι. Μέσα στην κρίση η οποία τώρα γενικεύεται, με ένα κάρο οικονομικά προβλήματα, το μέλλον τους κρίνεται εξαιρετικά αβέβαιο, έχοντας να αντιμετωπίσουν και την παντοδυναμία των καρτέλ.Σε αυτό το σημείο ανακύπτει το δεύτερο σημαντικό ερώτημα. Η αρμόδια Υπουργός, η κ. Μπατζελή, η οποία κατά καιρούς έχει δηλώσει διάφορα και έχει υποσχεθεί άλλα τόσα, τι ακριβώς έχει κάνει για τα προβλήματα αυτά; Πριν προχωρήσουμε στην απάντηση, να ρίξουμε μια ματιά σε μία έκθεση, η οποία είδε το φως της δημοσιότητας. Σύμφωνα με αυτήν, από το Φεβρουάριο μέχρι και το Μάιο του τρέχοντος έτους είχαμε συνεχώς αύξηση σε βασικά προϊόντα, ενώ οι ανατιμήσεις προϊόντων μέσα στο Μάιο ήταν περισσότερες από τις μειώσεις. Επικοινωνήσαμε με την ΠΑΣΕΓΕΣ και το Γενικό Διευθυντή της κ. Τσιφόρο. Τον ρωτήσαμε για τα καρτέλ, τα οποία λυμαίνονται το χώρο της αγροτικής παραγωγής. Μας είπε, λοιπόν, πως, σύμφωνα με τις πληροφορίες του, θεωρεί πως υπάρχει συνεννόηση μεταξύ των βασικών Υπουργών, κ. Παπακωνσταντίνου και κ. Κατσέλη, και της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου, ώστε να ληφθούν μέτρα προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης των καρτέλ αυτών και να παρθούν οι θεσμικές αποφάσεις για να προχωρήσει ο υγιής ανταγωνισμός. Η ΠΑΣΕΓΕΣ ζητά να καταργηθεί το πιστωτικό τιμολόγιο έκπτωσης. Οι προμηθευτές πωλούν για μία συγκεκριμένη τιμή, η οποία όμως επί της ουσίας δεν ισχύει. Οι τιμές έχουν ήδη ανεβεί μέσα στα καταστήματα ως και το διπλάσιο ακόμα. Το δε ποσό που λαμβάνει ο προμηθευτής, είναι συχνά πολύ χαμηλότερο από αυτό που είχε συμφωνηθεί και ας υπάρχει κοινοτική οδηγία, η οποία υποχρεώνει να υπάρχει περιθώριο 60 ημερών, αντί για τις 200 που πολλές φορές φτάνουν εδώ. Γίνεται ένας «εκβιασμός», μας είπε ο κ. Τσιφόρος, από τις μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης, την ισχυρή δύναμη δηλαδή του λιανεμπορίου, που είναι τα σούπερ μάρκετ. Και γι’ αυτό το ζήτημα η κ. Μπατζελή έχει υποσχεθεί λύση, το πρόβλημα όμως παραμένει. Το σημαντικότερο όμως όλων είναι το μητρώο εμπόρων και διακινητών, το οποίο δεν υπάρχει. Δεν υπάρχουν καταγεγραμμένοι οι έμποροι και οι διακινητές, όπως και τι μέσα χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά. Αφού δεν υπάρχει μητρώο, πιθανώς και να φοροδιαφεύγουν, ενώ δεν υπάρχει εγγύηση για την ασφάλεια του καταναλωτή. Όλα αυτά η κ. Μπατζελή τα είχε αναγγείλει τον Ιανουάριο. Αλλά, όπως μας λέει ο κ. Τσιφόρος, υπάρχει καθυστέρηση, όπως υπήρξε και υπόσχεση να λαμβάνονται υπόψη οι τιμές επί του αρχικού τιμολογίου. Όλα αυτά έχουν αργήσει να γίνουν. Και το ερώτημα είναι όχι εάν κάποτε θα γίνουν, αλλά το πότε θα υλοποιηθούν τα συγκεκριμένα μέτρα. Τι χρειάζεται τελικά για να κινηθούν οι αρμόδιοι προς αυτή την κατεύθυνση. Τόλμη ή ευαισθησία; Ή μήπως και τα δύο;